بیست و پنج دلیل برای کاهش مدت سربازی و ...

بازکاوی خدمت نظام وظیفه عمومی ( سربازی )

در این بخش ۲۵ دلیل برای کاهش مدت و نهایتا حذف سربازی به همراه یک راهکار ۶ مرحله ای و مروری بر تاریخچه سربازی مشاهده خواهید نمود.

تاریخچه:

یکی از قوانینی که اکنون در ایران با جدیت دنبال می‌شود قانون نظام وظیفه عمومی یا سربازی است. این قانون مصوب زمان رضاشاه است. رضاشاه که می‌خواست ارتش‌های قبیله‌ای و عشیره‌ای را حذف کند در اقدامی تقلیدی از کشور‌های اروپایی به تصویب قانون نظام وظیفه عمومی - سربازی ـ مبادرت کرد که در آن زمان با مخالفت علما و مراجع روبرو شد. از جمله آیت الله نورالله اصفهانی که مخالفت با قانون نظام وظیفه - سربازی - را در راس اهداف شش‌گانه قیامش علیه رضاشاه قرار داد. هر چند که سرانجام به واسطه شهادتش این مخالفت ناکام ماند. قیام آیت الله نورالله اصفهانی و اهداف آن با تایید علما و مراجع آن زمان مانند آیه الله العظمی شیخ ابوالحسن اصفهانی، آیت‌الله بهبهانی، میرزا هاشم آشتیانی و شهید مدرس همراه بود.

شهید مدرس نیز در مجلس مخالفت خود را ابراز داشت و در نطق خود با اشاره به خاطرات اقامت هشت ساله‌اش در بین النهرین (عراق) این قانون را از دلایل نارضایتی مردم عراق از دولت عثمانی دانسته و فرمود: «بالاخره مملکت را گرفتن قشون عمومی از دست عثمانی به در برد. چون خلاف طبیعت مردم بود.» همچنین اعضای حوزه علمیه تهران در نامه‌ای به آیت الله نورالله اصفهانی ضمن حمایت از قیام ایشان، تاکید می‌کنند که «تمام آقایان حجج اسلام و حصون ایمان دامت برکاتهم از امورات شخصیه و مشاغل نوعیه خود دست برداشته‌اند و متفقا به کلمه واحده در مقام... جلوگیری از هر قبیل قوانینی که به خلاف قوانین مقدسه اسلام وضع شود قیام و اقدام دارند، بالاخص در قضیه نظام اجباری که فوق العاده از تحمل خارج و طاقت فرساست. امید است که به همم عالیه آن ذوات مقدسه[ائمه اطهار] و جدیت کامله و پافشاری، رفع و دفع این قانون جابرانه و خانمان ویران‌کن شود.» ( مراجعه شود به کتاب‌ اندیشه سیاسی و تاریخ نهضت حاج آقا نورالله اصفهانی، موسی نجفی، صفحات 268-242)

اکنون با گذشت حدود هشتاد سال خانمان ویران کنی و مضرات این قانون آشکار شده است، اما جای این سوال باقی است که چرا این قانون در نظام جمهوری اسلامی ایران همچنان به قوت خود باقی است. همان طور که می‌دانید نهاد دولت در اسلام مطلق العنان و آزاد نیست و در چارچوب قوانین و مقررات شرع محدود است. بر اساس کدام اصل از قوانین اسلام و فقه شیعه دولت اسلامی حق دارد جوانان را وادار سازد که دو سال از بهترین سال‌های عمر خود را در اختیار خود نبوده و حسب دستور دولت به اصطلاح به خدمت سربازی بپردازند. بر اساس شناختی که از دین مبین اسلام و فقه شیعه داریم چنین اجازه‌ای را در هیچ جای از دستورات اسلام نمی‌بینیم. در اسلام بر آمادگی نظامی تاکید بسیار شده است به همین دلیل برقراری دوره‌های آموزش اجباری نظامی برای جوانان بسیار مطلوب و لازم است اما ماه‌های متوالی بیگاری که بعد از پایان آموزش نظامی بر جوانان این مرز و بوم تحمیل می‌شود در تعالیم اسلام جایی ندارد. تنها مقوله‌ای که می‌توان این مساله را به کمک آن توجیه کرد باب مصلحت است که در ادامه فواید و مضرات سربازی را خواهم شمرد تا نهایتا این نتیجه آشکار شود که نه تنها اکنون مصلحتی بر تداوم سربازی وجود ندارد بلکه مصلحت در لغو اجباری بودن آن است و بایستی داوطلبانه و اختیاری شود. اکنون که دولت جدید با شعار دولت اسلامی آمده است توجه جدی به حل این مساله که در تعارض جدی با اسلام قرار دارد می‌طلبم و از تمامی رسانه‌ها و نخبگان می‌خواهم که با نشر و بسط این مطالب در حل این معضل یاری رسانند. در ادامه فواید و مضرات سربازی را بر می‌شمرم :

● فواید سربازی:

1- از جمله مهم‌ترین فواید سربازی بهره‌مندی دولت از نیروی جوان ارزان است.

2- بخش آموزش نظامی آن موجب تقویت روحیه نظامی و آشنایی جوانان با مسایل نظامی برای روز مبادا می‌شود.

3- برخی از پدران و مادران نیز خدمت سربازی را باعث مرد شدن پسرانشان می‌دانند.

● مضرات سربازی:

اما برای سربازی مضرات زیادی نیز می‌توان برشمرد که این فواید را تحت الشعاع قرار می‌دهد. به برخی از آنها اشاره می‌کنم:

1- همان طور که اشاره شد سربازی با اصول اسلامی ناسازگار است. در اسلام حتی زمانی که به مملکت اسلامی حمله می‌شود در ابتدای امر جهاد به صورت واجب کفایی واجب می‌شود و بر همه واجب نیست یعنی در صورتی که کشور تحت هجوم باشد نیز نمی‌توان در ابتدا همه را به جنگ برد. حال چگونه است که در جمهوری اسلامی در شرایطی که هیچ جنگی هم نیست جوانان را مجبور می‌کنند که قریب به دو سال از بهترین زمان عمر خود را در اختیار خود نباشند. بر اساس کدام اصل از اصول دین مبین اسلام جوانان ناچارند دو سال از بهار زندگی خود را در اختیار دولت بگذارند. بنابراین سربازی یک وظیفه دینی و شرعی نمی‌باشد. و تحمیل سربازی به عنوان وظیفه دینی بر جوانان مطلوب نیست.